Рудалы жəне рудасыз пайдалы қазбаларға не жатады?
Рудалы жəне рудасыз пайдалы қазбаларға не жатады?
Рудалар жəне рудасыз пайдалы қазбалар, бастапқы қазба көрсеткіштері болып айырмашылықтан құрылған. Рудалар пайдалы қазбалар, олардың ішінде металлургиялық, көмір, мұнай, газ және басқалар бар. Олардың арқасында қазына абыройлы таңдау, көлікті және электрлық енергиялық жүйелерді жасау, инфрақұрылымдарды жетілдіру үшін өнеркәсіптік жинақтар жасау мүмкін. Рудасыз пайдалы қазбалар, бойында түйінділік, су, орындықтық қатарының бар құнымен жатады. Олардың орналасуы бойынша, олар өзінде қазына көмір, мұнай, газ және басқалар болу мүмкін.
Рудалы және рудасыз пайдалы қазбалар дегеніміз - бұл табиғи ресурстар, оларды өндіру және өңдеу арқылы адамзаттың әр түрлі қажеттіліктерін қанағаттандыруға болады. Бұл пайдалы қазбаларды екі негізгі категорияға бөлуге болады: рудалы пайдалы қазбалар және рудасыз пайдалы қазбалар.
Рудалы пайдалы қазбалар құрамында металдар бар, оларды алу үшін арнайы өңдеу қажет. Бұл қазбалардан металдар өнеркәсіпте, технологияда және басқа да салаларда кеңінен қолданылады. Оларға мыналар жатады:
Темір рудасы - темір өндіру үшін пайдаланылады. Ол болат және басқа да металдар өндірісінде негізгі компонент болып табылады.
Мыс рудасы - электротехникада, құрылыс және электроника салаларында кеңінен қолданылады. Мыс жақсы электр өткізгіштігімен белгілі.
Алюминий рудасы (боксит) - алюминий өндіру үшін қолданылады, ол жеңіл және коррозияға төзімді металл.
Қорғасын және мырыш рудасы - аккумуляторлар, қорғасын-кислотты батареялар, құрылыс материалдары және электроника өндірісінде пайдаланылады.
Алтын және күміс рудасы - әшекей бұйымдар, инвестиция және электроника өндірісінде қолданылады.
Уран рудасы - ядролық отын ретінде пайдаланылады, энергетика саласында маңызды рөл атқарады.
Рудасыз пайдалы қазбалар құрамында металл емес элементтер мен минералдар бар, оларды әр түрлі мақсатта қолдануға болады. Оларға мыналар жатады:
Көмір - энергия көзі ретінде кеңінен қолданылады, электр станциялары мен өнеркәсіпте пайдаланылатын негізгі отын.
Мұнай және табиғи газ - транспорт, энергетика және химия өнеркәсібінде кеңінен қолданылады.
Фосфорит және апатит - тыңайтқыштар өндірісінде қолданылады, ауыл шаруашылығында маңызды.
Тұз - тағам өнеркәсібінде, химия өндірісінде және басқа да салаларда қолданылатын маңызды минерал.
Құрылыс материалдары (құм, қиыршық тас, әктас) - құрылыс индустриясында негізгі материалдар ретінде пайдаланылады.
Каолин және саздар - керамика, қағаз өндірісінде және косметикада қолданылады.
Бұл пайдалы қазбалар әр түрлі өнеркәсіп салалары үшін маңызды роль атқарады және олардың өндірілуі экономикалық даму үшін аса маңызды болып табылады. Қазақстанда пайдалы қазбалардың көптеген түрлері бар, бұл елдің экономикалық әлеуетін арттыруға ықпал етеді.
Рудалы жəне рудасыз пайдалы қазбалар тасжайлар мен металдарға жатады.
